یونی سواپ ورژن 3 چیست ؟

یونی سواپ ورژن 3 چیست ؟  یونی سواپ یکی از محبوب‌ترین صرافی‌های غیرمتمرکز (DEX) جهان و بزرگ‌ترین رهبر رقابتی برای پیشی‌گرفتن از صرافی‌های متمرکز ارز دیجیتال است. تیم توسعه‌دهنده صرافی یونی سواپ پس از رسیدن به یکی از بالاترین TVL در میان تمامی پروژه‌های Defi،  ورژن سوم صرافی یونی سواپ را راه‌اندازی کردند. بهینه‌سازی عملکرد، کنترل و بررسی بیشتر روی کارمزدها و گزینه‌های بیشتر در ارتباط با دسترسی‌های استخرهای نقدینگی از جمله تغییراتی است که در یونی سواپ ورژن ۳ اعمال شده است.

یونی سواپ ورژن ۳ جدیدترین نسخه پروتکل یونی سوآپ است که در ماه می ۲۰۲۱ راه‌اندازی شد. این ورژن صرافی غیرمتمرکز قدرت گرفته از بازار ساز خودکار (AMM) را به کاربران دنیای دیجیتال ارائه می‌کند. این پروتکل نسل جدید، وعده بهره‌وری بهتر سرمایه را به کاربران و کنترل بالاتر سرمایه را به ارائه‌دهندگان سرمایه داده است. همچنین تغییراتی را در پیش‌بینی قیمت و رده‌های جدیدی برای ساختار کارمزدهای خود معرفی کرده است. برخلاف ورژن‌های قدیمی، نسخه سوم یونی سواپ قیمت پایین‌تر و ریسک کمتری را به وجود می‌آورد. در ادامه به بررسی یونی سواپ ورژن 3 چیست ؟ می پردازیم با ایرانکس همراه باشید.

یونی سواپ ورژن 3 چیست ؟

Uniswap V3 آخرین نسخه از پروتکل یونی سواپ است که در می 2021 منتشر شد. این نسخه به کاربران دنیای دیجیتال، یک صرافی غیرمتمرکز ارائه می دهد که توسط Automated Market Maker (AMM) طراحی شده است. این پروتکل نسل بعدی کارایی سرمایه بهتر را به کاربران و کنترل سرمایه بالاتر را به ارائه دهندگان سرمایه نوید می دهد. همچنین تغییراتی را در برآورد قیمت و دسته بندی های جدید برای ساختار کارمزد ارائه می کند. نسخه سوم یونی سواپ برخلاف نسخه های قدیمی تر، قیمت های پایین و ریسک کمتری را ارائه می دهد.

پیش‌بینی‌های صرافی غیرمتمرکز یونی سواپ در اجرای قیمت‌های میانگین موزون زمانی (TWAP) نیز پیشرفت چشمگیری داشته است. همین امر باعث شده تا استفاده و ارتباط با آن سریعتر و ارزانتر از قبل شود. هزینه گس در یونی سواپ ورژن 3 به طور قابل توجهی کمتر از نسل های قبلی خواهد بود. این ویژگی اندکی پس از نسخه 3 با Optimism، یک راه حل لایه دو مبتنی بر اتریوم، منتشر خواهد شد.

صرافی غیرمتمرکز یونی سواپ ورژن 3 چیست ؟

ونی سواپ نسخه ۳ جدیدترین نسخه پروتکل یونی سواپ است که یک صرافی غیرمتمرکز قدرت گرفته از بازارساز خودکار (AMM) ارائه می‌کند. این پروتکل بهره وری بهتر سرمایه را به کاربران و کنترل بالاتر سرمایه را به ارائه‌دهندگان سرمایه  وعده می‌دهد. علاوه بر این، تغییراتی در دقت پیش‌بینی قیمت و رده‌های جدیدی برای ساختار کارمزد‌های خود معرفی کرده است.

با این امکانات جدید، صرافی غیرمتمرکز یونی سواپ به ارائه‌دهندگان سرمایه امکان دریافت بازگشت سرمایه بالاتر را می‌دهد. بر خلاف نسخه‌های قبل، مدل نسخه ۳ لغزش قیمت پایینتر و ریسک پایین‌تر بوجود می‌آورد.

پیش‌بینی‌های صرافی غیرمتمرکز یونی سواپ در پیاده‌سازی قیمت‌های متوسط متناسب با زمان (TWAP) نیز پیشرفت کرده است. این موضوع باعث شده تا استفاده و همچنین ارتباط گرفتن با آن سریع‌تر و ارزانتر از قبل شود. هزینه‌های گس در نسخه ۳ یونی سواپ به میزان قابل توجهی از نسخه ۲ پایین‌تر خواهد بود و این موضوع با اپتیمیسم (Optimism) که یک راه حل لایه دوم بر پایه اتریوم است که قرار است کمی پس از نسخه ۳ آن منتشر شود.

۳ تغییر بزرگ در پروتکل نقدینگی متمرکز، بازتعریف رده‌های کارمزد و توسعه پیش‌بینی قیمت است.

چرا یونی سواپ نسخه جدید راه اندازی کرد؟

یونی سواپ قربانی موفقیت خود شده است. در سال ۲۰۱۸ نسخه اول یونی سواپ با ارائه بازارساز خودکار خود با کمتر از ۳۰۰ خط کد و فرمول ساده، دنیای جدیدی را به دوستداران امور مالی غیرمتمرکز نشان داد. پس از آن به‌سرعت توانست به راس صرافی‌های غیرمتمرکز سال ۲۰۲۰ صعود کند.

یونی سواپ توسط مقلد خود سوشی (Sushi) با توکن حاکمیتی Sushi به چالش کشیده شد و برای نشان‌دادن برتری خود توکن بومی یونی سواپ را به بازار ارائه کرد. از آن زمان شاهد رشد بی‌وقفه  این صرافی و دارایی‌هایش بوده‌ایم.

متأسفانه در چند ماه اخیر  این پلتفرم انتقاداتی را مبنی بر اینکه محبوبیت آن باعث کاهش سرعت شبکه اتریوم و افزایش سرسام‌آور هزینه‌های گس (GAS) شده است را دریافت می‌کند. همچنین این پلتفرم شاهد سو استفاده و کپی مکرر کدهای خود توسط رقبایی نظیر “Sushiswap” و “Binance Smart Chain” بوده است. به همین دلیل با ارائه نسخه‌های جدید سعی دارد تا با ایجاد قابلیت و ویژگی‌های جدید، بار دیگر جایگاه خود را به‌عنوان بهترین صرافی دکس در جهان بازیابد.

نقدینگی غیرقابل تعویض

صرافی غیرمتمرکز یونی سواپ نسخه ۳ دیگر یک توکن قابل تعویض برای نمایش جایگاه ارائه‌دهنده نقدینگی صادر نمی‌کند. به عنوان جایگزین، توکن ‌‌های غیر قابل تعویض (NFT) برای نمایش جایگاه آن‌ها ارائه می‌کند. به گفته وبسایت بلاک کریپتو (The Block Crypto)، یکی از کاستی‌های نسخه ۳ این خواهد بود که توکن‌ های ارائه‌دهندگان نقدینگی با یکدیگر قابل تعویض نخواهند بود. البته جایگاه‌های مشترک عادی از طریق قراردادهای جانبی و پروتکل‌های مرتبط دیگر، هنوز می‌توانند به توکن ‌های قابل تعویض تبدیل شوند.

فراتر از این ویژگی‌های جدید، یونی سواپ نسخه ۳ بصورت خودکار کارمزدهای معاملات را برای ارائه‌دهندگان نقدینگی سرمایه‌گذاری نخواهد کرد. این تیم انتظار توکنی سازی استراتژی‌های بازار پیچیده‌ای چون باز-سرمایه‌گذاری کارمزدها، وام‌دهی و مولتی پوزیشن را در آینده دارند.

تاریخچه صرافی یونی سواپ نسخه 1 و 2

در روزهای اولیه که دیفای معرفی شد، تنها صرافی غیرمتمرکز، EtherDelta بود؛ با این حال، نتوانست توجه بسیاری از کاربران را به خود جلب کند زیرا دارای رابط کاربری ضعیفی بود، نقدینگی نداشت و نمی توانست توکن هایش را پشتیبانی کند. تقریباً در همین زمان، نسخه ۱ صرافی غیرمتمرکز یونی سواپ در سال ۲۰۱۸ با هدف ایجاد یک پلتفرم غیرمتمرکز با استخرهای نقدینگی و یک بازار ساز خودکار در پلتفرم اتریوم معرفی شد. در ابتدا این پروتکل به خوبی کار می کرد اما بعداً با مشکلاتی روبرو شد. در آن زمان، کاربران فقط می توانستند توکن های استاندارد ERC-20 را برای اتریوم مبادله کنند.

پس از گذشت مدتی، یونی سواپ نسخه ۲ استفاده از رپد اتر (Wrapped Ether-WETH) را معرفی کرد تا بتواند از استخر تجارت وسیعی پشتیبانی کند. در این پلتفرم هر توکن ERC-20 می‌توانست با هر توکن ERC-20 دیگر سواپ شود. نسخه ۲، سیستم پیش‌بینی را اضافه کرد تا غیرمتمرکز سازی را تبلیغ کند و از دستکاری قیمت‌ ها جلوگیری شود. با وجود رشد زیادی که داشت، سهم بازار صرافی غیرمتمرکز یونی سواپ نسخه ۲ در بین صرافی‌های غیرمتمرکز افت پیدا کرد و در مارس ۲۰۲۱ پس از پنکیک سواپ زنجیره هوشمند بایننس و ام دکس در جایگاه سوم قرار گرفت. برای بهبود اوضاع این پلتفرم تجاری، یونی سواپ روی نسخه جدید خود یعنی یونی سواپ ورژن ۳ کار کرد.

صرافی یونی سواپ چگونه کار می‌کند؟

یونی سواپ معماری به کار رفته در صرافی‌های ارز دیجیتال سنتی را کنار گذاشته است و در آن چیزی به اسم دفتر سفارش وجود ندارد. همانطور که گفتیم UniSwap بر اساس مدلی به نام «مدل بازارساز محصول ثابت» (Constant Product Market Maker Model) کار می‌کند. این نوعی از مدل بازارساز خودکار (AMM –> Automated Market Maker) است.

بازارساز‌های خودکار، قراردادهای هوشمندی هستند که استخرهای نقدینگی مورد استفاده توسط تریدرها برای خرید و فروش را نگهداری می‌کنند. سرمایه این منابع یا همان استخرها، توسط تامین‌‌کنندگان لیکوئیدیتی فراهم می‌شود. هر فردی به وسیله سپرده‌گذاری مقدار معادل دو توکن در استخر، یک فراهم‌ کننده نقدینگی شناخته خواهد شد. در عوض، کارمزد پرداخت شده به استخر توسط تریدرهای فعال در یونی سواپ، بر اساس سهم تامین‌‌کنندگان بین آن‌ها توزیع می‌شود.

تامین‌‌کنندگان به وسیله سپرده‌گذاری مقدار معادل دو توکن یک بازار ایجاد می‌کنند. جفت معاملاتی می‌تواند اتریوم و یک توکن ERC20 یا دو توکن از جنس ERC20 باشد. این استخرها اغلب از استیبل کوین‌های دای، تتر یا یو اس دی کوین ساخته می‌شوند، هر چند الزامی به این منظور وجود ندارد. فراهم‌ کنندگان لیکوئیدیتی، توکن‌های لیکوئیدیتی را دریافت خواهند کرد که نشان‌دهنده سهم آن‌ها از کل استخر نقدینگی است. به عبارتی بر اساس تعداد توکن‌های نقدینگی در اختیار هر فرد، سهمش از استخر مشخص می‌شود. یک فرد می‌تواند برای کسب سهم بیشتری از استخر لیکوئیدیتی، حتی توکن‌های بیشتری بازخرید کند.

کارمزد خرید و فروش ارز دیجیتال در UniSwap چقدر است؟

به عنوان یک سیستم غیر متمرکز، توسعه‌دهنده کارمزدی برای خود دریافت نمی‌کند. به عنوان مثال صرافی بایننس دارای کارمزد 0.1 درصد است و این میزان را از هر تبدیل به عنوان دستمزد خود کسر می‌کند. این نحوه درآمدزایی شرکت (متمرکز) نام برده است. یونی سواپ کارمزدی 0.3 درصدی بابت تبدیل توکن‌ها کسر می‌کند، اما این مبلغ متعلق به تامین‌‌کنندگان نقدینگی است و سازنده و توسعه‌دهنده پلتفرم نفعی در این میان ندارد.

این مربوط به کارمزد تبدیل است. بخش دیگری از هزینه به انجام تراکنش بر بستر بلاک چین مربوط می‌شود که خارج از اختیار صرافی است. از آن جایی که یونی سواپ یک اپلیکیشن اتریومی است، پس هزینه پرداختی برای انجام تراکنش به اعتبارسنج‌ها یا همان ماینرهای این شبکه غیر متمرکز تعلق پیدا می‌کند. متاسفانه مقیاس پذیری در اتریوم ضعیف و کارمزدها بالا است، به همین دلیل پنکیک سواپ، به عنوان بزرگترین DEX سوار بر بلاک چین بایننس اسمارت چین، موفق شد با وجود عرضه دو سال بعد از یونی سواپ خیلی سریع خود را از نظر حجم معاملات روزانه به آن نزدیک کند.

نحوه کسب درآمد از یونی سواپ

هدف یونی سواپ کسب درآمد نیست، همانطور که خود اتریوم هم چنین هدفی را دنبال نمی‌کند. آن‌ها سیستم‌های غیر متمرکز هستند و درآمد حاصل را به اعضای فعال در شبکه اهدا می‌کنند؛ در یونی سواپ همه کارمزدها به تامین‌‌کنندگان نقدینگی برای استخرها اعطا می‌شوند. در حال حاضر، کارمزد 0.3 درصد هر معامله است. به طور پیش‌فرض، آن‌ها به استخر نقدینگی افزوده می‌شوند، اما تامین‌‌کننده در هر زمان قادر به برداشت است. مبالغ بر اساس سهم کاربر از استخر لیکوئیدیتی پرداخت خواهند شد.

ممکن است بخشی از کارمزدها در آینده به توسعه بیشتر یونی سواپ اختصاص پیدا کند. در همین راستا صحبت‌هایی درباره اخذ یک کارمزد 0.05 درصدی در آینده شنیده می‌شود.

هدف یونی سواپ ورژن 3 چیست ؟

شاید بتوان تمرکززدایی، حذف واسطه‌ها و تسهیل معاملات توکن‌های ERC-20 را مهم ترین اهداف صرافی غیرمتمرکز یونی سواپ دانست. در واقع برخلاف اکثریت صرافی‌های متمرکز که بر پایه دفترچه سفارشات (Orderbook) استقرار یافته‌اند، یونی سواپ به کمک یک تکنولوژی تحت عنوان بازارسازی خودکار (AMM) به پردازش مبادلات می‌پردازد.

علاوه بر بازارسازی خودکار یا AMM، لازم به ذکر است که میانگین هزینه تراکنش (فی) تراکنش‌های انجام شده در صرافی یونی سواپ، چیزی بالغ بر ۰.۳% خواهد بود. در ادامه با مکانیزم حاکم بر پروتکل یونی سواپ و الگوریتم AMM که به نقدینگی (liquidity) وابسته است، آشنا خواهیم شد.

آربیتراژها چه نقشی در یونی سواپ دارند؟

تریدرهای آربیتراژ بخش بسیار مهمی از اکوسیستم یونی سواپ هستند. وظیفه این تریدرها پیدا کردن اختلاف قیمت صرافی‌های مختلف است و با این کار سودهای کلانی به دست می‌آورند. برای مثال در صورتی که بیت کوین در بایننس با قیمت ۳۵ هزار دلار مبادله می‌شود اما قیمت آن در Kraken برابر با ۳۵۴۵۰ دلار باشد، می‌توانید از بایننس بیت کوین بخرید و آن را روی Kraken بفروشید و به ازای هر بیت کوین ۴۵۰ دلار سود دریافت کنید. در صورتی هم که با حجم بالا خرید کنید می‌توانید با کمترین ریسک بیشترین سود را به دست بیاورید.

وظیفه تریدرهای آربیتراژ در یونی سواپ پیدا کردن توکن‌هایی است که به دلیل عدم تعادل با قیمت بالاتر یا پایین‌تر از قیمت میانگین بازار مبادله می‌شوند. سپس مقداری از این توکن‌ها را می‌خرند یا می‌فروشند. این کار تا زمانی انجام می‌شود که قیمت توکن موردنظر دوباره متعادل شود و هیچ سودی برای دریافت وجود نداشته باشد. این رابطه هماهنگ بین بازارسازهای خودکار (Automated Market Making) و آربیتراژها چیزی است که قیمت توکن‌های یونی سواپ را با دیگر بخش‌های بازار همگام کرده است.