در مدح اتریوم سخن‌ها میتوان گفت، غم کارمزد اگر بگذارد! کارمزدهای نجومی اتریوم منجر به پدیدار شدن شبکه‌های متنوعی از جمله پالیگان شده است. اینکه می‌گویند عدو شود سبب خیر شاید همین باشد! البته که منکر خدمات شبکه اتریوم به دنیای غیرمتمرکز نمی‌شویم ولی خوب است کمی هم پروژه‌های لایه دوم آن را ملاقات کنیم. پس همراهمان باشید تا ببینیم پالیگان چیست و چه نقشه‌هایی در سر دارد!
بسیاری اتریوم (ETH) را صرفا دومین ارز دیجیتال بزرگ بازار پس از بیت کوین می‌دانند. اما فقط همین نیست. اتریوم علاوه بر غیرمتمرکزسازی و ارزش بازار بالا، امکانات فراوانی اعم از توسعه قراردادهای هوشمند و پردازش تراکنش‌های NFTها را نیز داراست. اگر شما هم مانند میلیون‌ها کاربر دیگر، با کارمزد یا گس فی اتریوم میانه خوبی ندارید جای درستی آمده‌اید! در این پست قصد داریم به یکی از مهم‌ترین پروژه‌های اتریوم یعنی Polygon بپردازیم. برای آشنایی بیشتر با این بلاک چین لایه دوم، همراه ایرانکس باشید!
پالیگان چیست؟
پالیگان یک شبکه بلاک چینی است که به عنوان راه‌حل لایه دوم (L2) برای بهبود مقیاس پذیری (Scalibility)، کاهش هزینه تراکنش‌ها، اجرای اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز (Dapps)، قراردادهای هوشمند و سازگار با ماشین مجازی اتریوم (EVM) فعالیت می‌کند.
Polygon در زبان انگلیسی به معنی چندضلعی است. پالیگان در ابتدا با نام MATIC شهرت داشت. شبکه Polygon را میتوان یکی از مهم‌ترین پروژه‌های مبتنی بر اتریوم به حساب آورد. این شبکه به گونه‌ای طراحی شده تا با تمام زیرساخت‌های فعلی و آینده اتریوم مطابقت داشته باشد. اگر از ما در رابطه با هدف و انگیزه شبکه پالیگان سوال کنند، می‌توانیم به راحتی به این سوال پاسخ دهیم. چرا که می‌توانیم دلیل اصلی ایجاد این شبکه را در چند کلمه شرح دهیم.
پالیگان پروژه‌ای است که هدف آن برطرف کردن مشکلات مقیاس پذیری و ساخت شبکه‌های سازگار با اتریوم است.
از این شبکه موفق به عنوان «اینترنت بلاک چین‌های اتریوم» هم یاد می‌شود. زیرا یکی از مأموریت‌های اصلی پالیگان جمع‌آوری داده‌ها و راه‌حل‌های مقیاس‌پذیر برای پشتیبانی از اکوسیستم چند زنجیره‌ای اتریوم است. این یعنی پالیگان این قابلیت را دارد تا با تمام زیرساخت‌های شبکه اتریوم همخوانی داشته باشد. علاوه بر این، ساختاری را برای قابلیت همکاری آن با دیگر راه‌حل‌های لایه ۲، زنجیره‌های جانبی و بلاک چین‌های مستقل ارائه می‌کند.
تیم پالیگان در وبسایت رسمی پالیگان ادعا می‌کنند که این پروژه، جهان را به اتریوم می‌آورد. تیم پروژه پالیگان بر این باورند که می‌توانند وب ۳ را به همگان عرضه کنند. آن‌ها راه حل کاهش کارمزد تراکنش‌های اتریوم را مقیاس‌پذیری می‌دانند و برای رفع این مشکل اقدام کرده‌اند.
تاریخچه پالیگان
در بین بنیانگذاران پالیگان نام جینتی کانانی (Jaynti Kanani) بیشتر از سایر افرادی که در این پروژه مشارکت داشتند برای اغلب افراد جذابیت دارد. او فرزند یک کارگر معدن است که در خانه‌ای کوچک در حومه احمدآباد در گجرات، غرب هندوستان زندگی می‌کرد و اغلب برای پرداخت شهریه مدرسه خود با مشکل مواجه بود. در آن زمان بزرگترین آرزوی کانانی، یافتن شغلی مناسب برای پرداخت بدهی‌های پدرش بود. اما دست سرنوشت اتفاقات بهتری را برای او رقم زد و او اکنون بنیانگذار و مدیرعامل یک پروتکل بلاکچینی با ارزش بازار بالغ بر ۶ میلیارد دلار است.
کانانی زمانی که به عنوان یک محقق ارشد داده در Housing.com مشغول به کار بود، برای اولین بار معضل مقیاس‌پذیری و ازدحام شبکه اتریوم را در یک پروژه NFT کشف کرد و از همان موقع تصمیم به رفع آن گرفت. سرانجام شبکه در اواخر سال ۲۰۱۷ با مشارکت جینتی کانانی، ساندیپ نایلوال (Sandeep Nailwal) و آنوراگ آرجون (Anurag Arjun) راه‌اندازی شد.
علت تغییر نام پروژه پالیگان
در سال ۲۰۲۱ در پی معضلات مربوط به ازدحام شبکه اتریوم که منجر به افزایش استقبال کاربران از شبکه شد، تیم ماتیک تصمیم به توسعه هر چه بیشتر پروژه خود گرفت و این شبکه با یک ماموریت گسترده به پالیگان تغییر نام داد. در آن زمان این ارز یک نقشه راه جدید با هدف پذیرش فناوری‌های نو مانند رول‌آپ‌ها و والادیوم (Valdium) را که منجر به بهبود تجربه کاری با این شبکه می‌شد، برای عموم منتشر کرد. لازم به یادآوری است که پالیگان، نام ارز دیجیتال اختصاصی خود، ماتیک را بدون تغییر حفظ کرد. توکن مانند قبل به عنوان یک واحد پرداخت و تسویه حساب در بین کاربران این شبکه استفاده می‌شود.
نگاهی عمیق تر به مشکلات شبکه اتریوم
شبکه اتریوم این سه مشکل مواجه است: ۱ـ توان پردازشی پایین (TPSپایین) ۳ـ UX ضعیف (به خاطر کارمزدهای بالا و سرعت پایین) ۳ـ عدم استقلال (عدم آزادی عمل توسعه‌دهنده‌ها)
شبکه‌ی اتریوم با معرفی قابلیت «قراردادهای هوشمند» (Smart Contracts) تحول بزرگی در دنیای کریپتو ایجاد کرد. این قراردادها در واقع کدهای برنامه‌نویسی‌شده روی بلاک چین اتریوم هستند و در ازای برقراری شرایط تعریف‌شده، مجموعه تراکنش‌های مشخصی را به طور خودکار انجام می‌دهند.
پروژه‌های غول‌پیکری مثل «چین‌لینک» (Chainlink)، «یونی سواپ» (Uniswap) و «آوه» (Aave)، هر کدام با میلیاردها دلار ارزش بازار و هزاران تراکنش در روز، به همراه چند هزار پروژه‌ی دیگر همگی در حال تعامل با بلاک چین اتریوم هستند و از قابلیت قراردادهای هوشمند آن برای ارائه انواع خدمات غیرمتمرکز استفاده می‌کنند. از طرفی اتریوم از الگوریتم اجماع PoW استفاده می‌کند و همانطور که می‌دانیم، این الگوریتم مصرف انرژی بالا و سرعت پایینی دارد.
زمانی که تراکنش‌های زیادی در صف انتظار برای تأیید‌شدن باشند، ماینرها ابتدا تراکنش‌هایی را تأیید می‌کنند که حاضرند کارمزد بیشتری پرداخت کنند. یعنی کاربرها یا باید پول بیشتری بپردازند و یا زمان بیشتری صبر کند که در هر دو حالت یک مشکل و نقطه ضعف برای شبکه به حساب می‌آید.
اتریوم در حال حاضر با این سه مشکل مواجه است:
توان پردازشی پایین: سایز بلاک‌ها به اندازه‌ای است که در هر ثانیه فقط ۱۵ تراکنش می‌تواند پردازش شود. در اصطلاح TPS (تعداد پردازش تراکنش در ثانیه ) اتریوم پایین است.
UX ضعیف: هزینه بالای تراکنش‌ها و تأخیری که به خاطر سیستم PoW یا همان «گواه اثبات کار» در شبکه اتریوم وجود دارد باعث خلق یک تجربه کاربری نامناسب برای کاربرها می‌شود.
عدم استقلال: شبکه‌ها مجبور به تطابق با قوانین اتریوم هستند و توسعه‌دهنده‌ها آزادی لازم برای شخصی‌سازی پروژه‌ها را ندارد.
تیم توسعه‌دهنده اتریوم سال‌هاست که برای حل این مشکلات و بهبود کارایی شبکه برنامه‌ریزی می‌کند و قرار است با ارتقا شبکه به اتریوم ۲، به کمک مفهوم «شاردینگ» (Sharding) یا زنجیره‌های موازی، تا حد زیادی مشکل مقیاس‌پذیری را حل کند. اما هنوز این اتفاق رخ نداده و شاید چند سال دیگر هم به طول بی‌انجامد. از طرفی راه‌حل‌های دیگری هم وجود دارد که می‌تواند به این قضیه کمک کند. مثل انتقال برخی تراکنش‌ها به خارج از بلاک‌های اصلی برای کمک به کاهش تعداد تراکنش‌ها، ارتباط دادن چندین تراکنش به هم و تبدیل آن‌ها به یک تراکنش، یا افزایش سایز بلاک‌ها و… . به مجموعه این راه‌حل‌ها در اصطلاح «Scaling Solutions» گفته می‌شود.
شبکه پالی گان چطور کار می‌کند؟
پالی گان با ارائه‌ی طیف گستره‌ای از ماژول‌ها و ابزارهای برنامه‌نویسی به توسعه‌دهنده‌ها این امکان را می‌دهد که به راحتی بلاک چین‌های شخصی‌سازی‌شده را ایجاد کنند. این ابزارها حتی مدل‌های اجماع و قوانین حاکمیتی، پیاده‌سازی ماشین مجازی و… را نیز شامل می‌شود.
بلاک چین‌هایی که با استفاده از زیرساخت شبکه Polygon ساخته می‌شوند، به لطف مکانیزم «گواه اثبات سهام» (PoS) در زنجیره‌های جانبی (Sidechains) آن، از سرعت بالای پردازش تراکنش‌ها و کاهش کارمزدها بهره‌مند خواهد شد و در نهایت این اطمینان وجود خواهد داشت که تمام تراکنش‌های نهایی روی بلاک چین اتریوم ثبت خواهد شد.
فرایندهای پردازشی شبکه‌ی پالی گان در دو نوع زنجیره‌ی متفاوت به نام‌های «Stand-alone Chains» و «Secured Chains» انجام می‌شود. زنجیره‌های Stand-alone در نقش بلاک چین‌های مستقل و کاملاً سازگار با بلاک چین اتریوم هستند. این زنجیره‌های مستقل، خودشان مسئول امنیت خود هستند و حتی استخر‌های ولیدیتور (یا مجموعه‌های تأیید‌کننده تراکنش‌ها) مختص خودشان را دارند. زنجیره‌های Stand-alone بالاترین درجه‌ی استقلال و انعطاف‌پذیری را دارند.
در مورد Secured Chainها میتوان اینطور گفت که آن‌ها به جای اینکه ولیدیتورهای خودشان را داشته باشند، خدمات ولیدیتورهای شبکه را به عنوان سرویس دریافت می‌کنند. این خدمات هم می‌تواند به طور مستقیم از شبکه‌ی اتریوم دریافت شود که به «Fraud proofs» یا «Validity proofs» معروفند و هم می‌تواند از استخر‌های ولیدیتورهای حرفه‌ای دریافت شود (درست مثل کاری که در شبکه‌ی پولکادات تحت عنوان «Shared Security» انجام می‌شود).
البته در حال حاضر، در شبکه‌ی پالی گان فقط یک نوع زنجیره‌ی Secured عملیاتی وجود دارد و آن هم زنجیره «Matic Plasma» است. قرار است در آپدیت‌های بعدی، سه زنجیره‌ی zk Rollups، Optimistic Rollups و Validum Chains به مجموعه‌ی Secure Chainها اضافه شود.
این مسأله در مورد زنجیره‌های Stand-alone هم وجود دارد، یعنی در حال حاضر فقط زنجیره‌ی «Matic PoS» در حال اجرا هست و در آینده زنجیره‌های «Sidechains» و «Enterprise Chains» نیز به این بخش اضافه خواهد شد.
ویژگی‌های مهم و تاثیرگذار پالیگان
همانطور که پیش تر اشاره کردیم، توانایی پردازش سریع و ارزان تراکنش‌ها، از مهم ترین ویژگی‌های پالیگان به حساب می‌آید. به عبارتی، به دلیل استفاده از مکانیزم اجماع اثبات سهام (PoS) و استفاده از تکنولوژی رول‌آپ (Rollup)، پالیگان قادر است تا تمامی تراکنش‌ها را در یک بلاک مشخص پردازش کند. «نظرات خالق اتریوم در رابطه با رول‌آپ‌ها» همین موضوع، پردازش تراکنش‌های بیشتر در مدت زمانی کمتر را به همراه دارد.
به طور کلی، میانگین زمان تشکیل هر بلاک (Block Time) در شبکه پالیگان، به ۲.۱ ثانیه می‌رسد که در نوع خود قابل توجه است.
نظرات کاربران