روش مدیریت ریسک در معاملات ارزهای دیجیتال

کلید تبدیل‌شدن به یک معامله‌گر موفق، مدیریت صحیح ریسک‌های موجود در دنیای کریپتوکارنسی است. افراد تازه‌کار و مبتدی معمولاً به دلیل مهارت‌های مدیریت ریسک ضعیف، سرمایه و دارایی خود را از دست می‌دهند؛ زیرا از روی احساسات و هیجانات تصمیم‌گیری می‌کنند. اگرچه در این بازار پرنوسان در برخی از مواقع ممکن است معامله‌گران حرفه‌ای هم در هنگام خرید ارز دیجیتال هر از چند گاهی ضربه‌ای بخورند، اما اگر استراتژی مدیریت ریسک مؤثری را داشته باشیم می‌توانیم برای مدت طولانی در بازار کریپتو بمانیم. مدیریت ریسک در معاملات ارزهای دیجیتال چگونه است؟ چطور می‌توانیم از سرمایه خود مراقبت کنیم؟

در این مقاله قصد داریم مدیریت ریسک را تعریف کنیم و به معرفی ریسک‌های موجود در بازار کریپتوکارنسی بپردازیم. پس در ادامه با ایرانکس همراه شوید.

مدیریت ریسک در ارز دیجیتال

مدیریت ریسک در خصوص تهدیدهای مربوط به ارزهای دیجیتال است و سیستمی برای به ‌حداقل‌ رساندن ریسک در زمان معاملات ارز دیجیتال است. به‌طورکلی هیچ فردی نمی‌تواند ادعا کند که همیشه در بازارهای مالی یک برنده است. به همین دلیل معامله‌گران حرفه‌ای تلاش می‌کنند  ریسک معاملات خود را به‌خوبی مدیریت کنند.

به گفته مارک زاکربرگ، مدیر عامل متا: «بزرگ‌ترین ریسک، در حقیقت هیچ ریسکی نکردن است، در دنیایی که به‌سرعت در حال تغییر است، ریسک‌نکردن تنها استراتژی است که حتماً شکست می‌خورد.» به همین جهت اگر بخواهیم در معاملات ارزهای دیجیتال سودهای نجومی کسب کنیم، باید با ریسک‌های موجود در این بازار کنار بیاییم.

چرا باید مدیریت ریسک ارزهای دیجیتال را بلد باشیم؟

در حقیقت ذات بازارهای مالی با ریسک همراه است و تقریباً هیچ سرمایه‌گذاری بدون ریسک و مطمئنی نمی‌توانیم پیدا کنیم. اما می‌توانیم میزان ضررها و خطرات بالقوه در این مسیر سرمایه‌گذاری  که دارایی ما را تهدید می‌کند را به حداقل برسانیم. انتخاب گزینه‌های مطمئن‌تر برای سرمایه‌گذاری، یکی از راه‌های مدیریت ریسک در صنعت ارزهای دیجیتال است. برای این انتخاب نیز باید آگاهی و شناخت خوبی از ظرفیت بازار کریپتو داشته باشیم.

فرض می‌کنیم تمام پول خود را در یک ارز دیجیتال خاص مثلاً شیبا اینو (SHIB) سرمایه‌گذاری کرده‌ایم، زیرا در سال 2021 زمان رشد و عملکرد بسیار خوبی را ثبت کرد و خرید آن‌ را یکی از دوستانمان به ما پیشنهاد کرده است. اکنون پس از گذشت یک سال قیمت این ارز دیجیتال حدود 90% پایین‌تر از آن زمان قرار دارد. اگرچه حتی افراد مبتدی هم دیگر تمام سرمایه خود را در یک دارایی خاص بدون تحقیق، اختصاص نمی‌دهند و دیگر چنین اشتباهی را مرتکب نمی‌شوند.

اما هنوز هم شرایطی وجود دارد که با یک انتخاب اشتباه تقریباً تمام سرمایه خود را در یک معامله از دست بدهیم؛ بنابراین مهم است که مدیریت ریسک را در کریپتو یاد بگیریم و فقط بر اساس اخبار و شنیده‌های خود معامله نکنیم.

انواع ریسک در بازار کریپتو

چهار نوع ریسک اصلی در بازار ارزهای دیجیتال وجود دارد که باید از آنها آگاه باشید تا بتوانید معاملات موفقیت‌آمیزی در این بازار انجام دهید. در ادامه ریسک‌های بازار ارز دیجیتال را بررسی می‌کنیم.

ریسک بازار

یک اصطلاح قدیمی در بازار ارز دیجیتال به اسم هودل وجود دارد که می‌گوید توکن‌های خود را حفظ کنید و امیدوار باشید که قیمت آنها افزایش پیدا کند. نکته دیگر این است که در کف قیمت بخرید، یعنی هنگامی که قیمت ارز دیجیتال کاهش می‌یابد به خرید آن بپردازید.

نحوه عملکرد این استراتژی کاملا به زمان‌بندی بستگی دارد. اگر در سال ۲۰۱۷ شروع به خرید رمزارز‌ها کرده‌ و در زمان مناسب آنها فروخته باشید، احتمالا سود خوبی کسب کرده‌اید. مشکل این است که اکثر مردم نمی‌دانند که چه زمانی دارایی خود را بفروشند. هر بار که وارد معامله‌ای می‌شوید، باید بدانید که چه زمانی از آن خارج شوید تا به سود خوبی دست یابید. در غیر این صورت تمام معاملات شما بی‌نتیجه می‌شود.

نکته دیگری که بسیاری از معامله‌گران هنوز متوجه آن نشده‌اند، نحوه خروج از ضرر است. خروج به موقع برای کسب سود یک موضوع است و خروج از ضرر نیز یک موضوع کاملا متفاوت دیگر است. همانطور که در زمان اوج ICO‌ها در سال ۲۰۱۷ و سقوط پس از آن شاهد بودیم، قیمت بسیاری از توکن‌ها نسبت به اوج قیمت خود تا ۹۸ درصد کاهش یافتند. بنابراین باید ابتدا و قبل از روند صعودی، به مدیریت روند نزولی بپردازیم.

در اینجاست که سفارش‌های استاپ لاس (Stop-loss) یا حد ضرر به میان می‌آید. انجام معامله بی‌نقص ملزم به داشتن نقاط ورودی و نقاط حد ضرر دقیق است تا به مدیریت ریسک و توقف ضرر خود در معاملات بپردازیم.

اکثر معامله‌گران بین ۱ الی ۳ درصد سرمایه خود را در هر معامله ریسک می‌کنند. این محدوده ممکن است مناسب تمام افراد نباشد، اما سفارش‌های حد ضرر همواره باید در این محدوده باشند. همچنین صرفا بر اساس حرف مردم در توییتر یا ادعای کسانی که خود را متخصص ارز دیجیتال می‌دانند، به خرید نپردازید. اصول اولیه معاملات ارز دیجیتال را بیاموزید و سپس تصمیم‌گیری کنید. همچنین حد ضرر را فراموش نکنید تا در صورتی که خواسته شما از معامله محقق نشد بتوانید از آن خارج شوید.

ریسک طرف مقابل معامله

یکی دیگر از ریسک‌های موجود در بازار، ریسک طرف مقابل معامله (Counterparty Risk) است. سال ۲۰۲۲ با سقوط صرافی FTX همراه بود. این صرافی یکی از بزرگ‌ترین صرافی‌های ارز دیجیتال در جهان بود و با سقوط آن سرمایه بسیاری از افراد از دست رفت.

همچنین نفوذهای متعدد امنیتی به پروتکل‌های دیفای و بریج‌ها یکی دیگر از مواردی است که در سال ۲۰۲۲ در بازار رمزارزها اتفاق افتاد. در طی این سال میلیاردها دلار از دارایی افراد به سرقت رفت. همچنین سقوط شبکه ترا و از دست رفتن برابری استیبل کوین آن یکی دیگر از فجایع بازار رمزارزها در سال گذشته بود.

به همین دلیل بسیار مهم است که تمام توکن‌های خود را در یک مکان نگهداری نکنید. فرقی ندارد که معامله‌گر هستید یا سرمایه‌گذار، باید سرمایه خود را بین چندین حساب مختلف پخش کنید یا بخش عمده‌ای از سبد سهام خود را در کیف پول‌های آفلاین ذخیره کنید. همچنین به خاطر داشته باشید باید کلیدهای خصوصی را نزد خود نگه دارید و آنها را در جای ایمنی ذخیره کنید.

معاملات مارجین ارز دیجیتال

به استفاده از سرمایه‌های قرض‌گرفته‌شده از کارگزاری به منظور انجام معاملات دارایی‌های مالی، معاملات مارجین می‌گویند که وثیقه وام از کارگزاری را شکل می‌دهند. یکی دیگر از روش‌های کاهش ریسک طرف مقابل معامله، انجام معاملات مارجین است.

اکثر مردم می‌گویند که معاملات مارجین بهترین روش برای از دست دادن سرمایه است. این حرف زمانی درست است که ندانید چه کاری می‌خواهید انجام دهید. انجام معاملات مارجین بدون داشتن اطلاعات درباره آن همانند هدایت هواپیما است، بدون آن که دانشی در این زمینه داشته باشید؛ به همین دلیل باید آموزش ببینید و بدانید که چه زمانی وارد این معاملات ارز دیجیتال بشوید و چه زمانی آن را متوقف کنید.

دلیل آنکه معاملات مارجین به کاهش این نوع ریسک می‌انجامد، این است که دیگر نیازی نیست مقدار زیادی ارز دیجیتال در صرافی نگه دارید. اگر سطح لوریج‌ها زیاد باشد، می‌توانید خود را در وضعیتی با معاملات بزرگ‌تر قرار دهید، بدون آن که دارایی زیادی در پلتفرم مورد نظر داشته باشید.

ریسک روان‌شناختی

ریسک روان‌شناختی (Psychological Risk) ارتباط کمتری با پول شما دارد، اما هنوز یک ریسک بسیار بزرگ است. شما فقط هنگامی می‌توانید تصمیمات مهم و بزرگ بگیرید که ذهن شما آماده و آزاد باشد و منطقی فکر کنید. آیا آخرین بار که بسیار عصبانی یا احساساتی بودید و تصمیم مهمی گرفتید را به یاد می‌آورید؟ احتمالا نمی‌توانید.

ریسک روان‌شناختی به شکل تصمیم گیری‌های عجولانه یا واکنش‌های غیرارادی است. بنابراین، باید وضعیت ذهنی خود را هنگام انجام معاملات ارز دیجیتال مدیریت کنید. بهتر است فهرستی از استراتژی‌های معاملاتی داشته باشید تا در تصمیم‌گیری‌های معاملاتی شما را راهنمایی کند و بتوانید با استفاده از آن، احساسات خود را کنار بگذارید.

بسیاری از افراد خود را در وضعیت‌هایی قرار می‌دهند که همه دارایی خود را می‌فروشند و از بازار خارج می‌شوند و سپس از این کار پشیمان می‌شوند. اگر بر اساس احساسات تصمیم‌گیری کنید، اشتباه خواهید کرد. فرقی نمی‌کند که تصمیم یا پیامدهای آن چیست. انجام معاملات بر اساس احساسات همواره اشتباه خواهد بود؛ زیرا از عادت‌های بدی که برای موفقیت شما زیان‌آور است، پشتیبانی می‌کند.

استراتژی مدیریت ریسک در معاملات ارزهای دیجیتال

مدیریت ریسک در معاملات ارزهای دیجیتال به مجموعه اقداماتی گفته می‌شود که برای حفظ ارزش سرمایه و همچنین افزایش آن انجام می‌شود. نمی‌توان شیوه‌ای کلی برای مدیریت ریسک معرفی کرد؛ زیرا راهکارهای مدیریت ریسک رابطه تنگاتنگی با شخصیت سرمایه‌گذار، سن، میزان سرمایه، میزان ریسک‌پذیری و اهداف سرمایه‌گذاری دارد.

از بهترین استراتژی‌های مدیریت ریسک در معاملات ارزهای دیجیتال می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

مدیریت ریسک در معاملات ارزهای دیجیتال : استفاده از قانون یک درصد

اولین استراتژی مهم برای ورود به دنیای کریپتو، قانون یک درصد است. باید این قانون را برای خود تعیین کنیم که اگر بازار خلاف جهت انتظارات ما حرکت کرد، تحمل ازدست‌دادن چه میزان از سود خود را داریم. برخی از معامله‌گران از عدد یک درصد برای معاملات خود استفاده می‌کنند. بدین معنا که میزان حد ضرر خود را در هر معامله برابر با یک درصد از کل سرمایه در نظر می‌گیرند.

بهره گیری از تایم فریم‌های چندگانه

استفاده از تایم فریم‌های چندگانه به سرمایه‌گذاران کمک می‌کند تا با دید جامع‌تری روندهای اصلی و بزرگ موجود در بازار را شناسایی کنند. معامله‌گران حرفه‌ای ابتدا روی تایم فریم‌های بزرگ‌تر تمرکز می‌کنند، سپس سیگنال‌های نهایی بازار را با جستجو دقیق‌تر در تایم فریم کوچک‌تر پیدا می‌کنند.

مدیریت ریسک در معاملات ارزهای دیجیتال :بهره گیری از روش های درآمد غیر فعال

در بازار کریپتو روش‌های مختلفی برای کسب سود غیرفعال وجود دارد که در این شرایط به‌جای منتقل‌کردن دارایی به والت، می‌توانیم آن را به جریان بیندازیم و درآمدزایی غیرفعال داشته باشیم. یکی از روش‌های کسب درآمد غیرفعال، کشت سود (Yield Farming) است که با استفاده از این روش می‌توانیم در صورت کاهش قیمت دارایی، بخشی از زیان خود را جبران کنیم.

پایبندی به حد سود و ضرر

بهتر است قبل از شروع معامله میزان حد ضرر و سود خود را به‌دقت تعیین کنیم. این موضوع نشان‌دهنده حرفه‌ای بودن رفتار سرمایه‌گذار و مدیریت ریسک او در بازار معاملاتی است. طمع‌کردن نیز مهم‌ترین مانع در جلوگیری از پایبندی افراد به حد سود و ضرر است و سرمایه‌گذار باید بتواند این خصلت رفتاری را در خود مدیریت کند.

خرید و فروش ارز به صورت پلکانی

در مواقعی موقعیتی در بازار به وجود می‌آید که بازار به حد کافی رشد کرده است، اما معامله‌گر بین دوراهی می‌ماند که سیو سود کند از بازار خارج شود و یا در معامله بماند و از سودهای بعدی جا نماند. در این شرایط بهتر است از استراتژی خریدوفروش پلکانی استفاده کنیم. به عبارتی به‌جای آنکه تمام دارایی خود را از معامله خارج کنیم، بخشی از آن را خارج می‌کنیم و با مابقی سرمایه به معامله ادامه می‌دهیم.

مدیریت ریسک در معاملات ارزهای دیجیتال : دوری از هیجانات و رفتار احساسی

روحیه معامله‌گران در شکست و موفقیت آنها بسیار تأثیرگذار است. در سرمایه‌گذاری نقاط بسیار حساسی وجود دارد که افراد باید بتوانند احساسات خود را کنترل کنند. برخی از افراد با کوچک‌ترین نوسان در بازار تصمیمات لحظه‌ای می‌گیرند و قطعاً نمی‌توانند تجربه موفقی را در سرمایه‌گذاری داشته باشند. سرمایه‌گذاران باید صبر خیلی زیادی داشته باشند. به‌طورکلی اجرای تمام روش‌های مدیریت ریسک در ارزهای دیجیتال در گرو پرهیز از رفتارهای هیجانی است.

ایجاد سبد سرمایه گذاری و به روز رسانی آن

سرمایه‌گذاران هوشمند به‌خوبی می‌دانند که نباید همه سرمایه خود را به خرید یک ارز دیجیتال اختصاص دهند و با ایجاد پرتفوی متنوع از مجموعه‌ای از دارایی‌ها، ضریب اطمینان سرمایه‌گذاری خود را تا حد زیادی بالا ببرند. به همین جهت، ریسک سرمایه‌گذاری کاهش پیدا می‌کند و امکان محافظت از دارایی و کسب سود بیشتر برای سرمایه‌گذاران مهیا می‌شود.