با کاربرد های بلاک چین آشنا شوید
با کاربرد های بلاک چین آشنا شوید؛ آیا دوست دارین تا اطلاعاتی در این زمینه به دست بیارین؟ آیا می دونین بلاک چین چیست؟ بلاک چین چه کاری انجام میده؟ ما چرا به فناوری بلاک چین نیاز داریم؟ بلاک چین چه کاربردهایی داره؟ انواع بلاک چین کدامند؟ آیا بلاک چین از امنیت کافی برخوردار هست؟ مزایای استفاده از بلاک چین چیست؟
در 10 سال اخیر ارزهای دیجیتال و صرافی های ارز دیجیتال محبوبیت زیادی به دست آوردن و اگه با رمز ارزها سر و کله زده باشین، احتمالا با فناوری بلاک چین به عنوان یکی از فناوری های ارز دیجیتال هم روبرو شدین و خواستین تا اطلاعاتی در مورد این تکنولوژی به دست بیارین. بلاک چین فناوری جدیدی هست که تونسته تغییرات و تحولات زیادی رو در زندگی انسان ها به وجود بیاره و بستر ساخت انواع پروژه های کریپتویی باشه. به همین دلیل ما می خواهیم در این مطلب، توضیحاتی در مورد فناوری بلاک چین ارائه بدیم، به بررسی کاربردهای بلاک چین بپردازیم و انواع بلاک چین ها رو مورد بررسی قرار بدیم با ایرانکس همراه باشید.
بلاک چین چیست؟
فناوری بلاک چین (Blockchain) نوعی پایگاه داده است و به زنجیرهای از بلاکها اشاره میکند. حالا وقتی از کلمههای «بلاک» و «چین» صحبت میکنیم، منظور اطلاعات دیجیتالی یعنی «بلاک» است که داخل یک دیتابیس یعنی «چین» ذخیره میشود.
به زبان سادهتر، بلاکچین یک دیتابیس است که در تمام کامپیوترهایی که به آن متصل هستند به اشتراک گذاشته میشود. در بلاکچین میتوانید یک سری اطلاعات را ذخیره کرده و در عین حال از امنیت، شفافیت و غیر متمرکز بودن آن مطمئن باشید. امنیت بهخاطر این است که پس از ثبت شدن اطلاعات در Blockchain، تغییر آنها تقریبا غیرممکن میشود. شفافیت هم بهخاطر اینکه هرکسی میتواند اطلاعات داخل بلاک چین را بررسی کند و غیر متمرکز هم به این دلیل که هیچ واحدی مانند دولت یا یک شخص ثالث، روی آن نظارت ندارد و نمیتواند آن را کنترل کند.
برای درک بهتر، میتوانید بلاکچین را شبیه به آجرهای یک خانه تصور کنید که در داخل هر کدام از آجرها یه سری اطلاعات وارد کردهاید و این آجرها به همدیگر متصل هستند. مهمرین کاربرد بلاک چین های مشهور امروزی، ذخیره اطلاعات تراکنش خرید و فروش رمز ارزها نظیر بیت کوین، اتریوم و بسیاری دیگر است.
کاربرد های بلاک چین چیست؟
خدمات پزشکی و درمانی
شاید برای اولین مورد کمی عجیب به نظر برسد، امّا در ادامه متوجه میشوید که یکی از صنایعی که به بلاک چین نیاز مبرمی دارد، همین حوزه بهداشت و درمان خواهد بود. شاید بتوان مهم ترین دلیل آن را انبوه دادههای پزشکی و احتمال دستکاری اطلاعات عنوان کرد.
پلتفرم Healthureum (ترکیبی از Health و Ethereum!) یکی از ابزارهای بلاک چینی محبوب در حوزه پزشکی محسوب میشود. چرا که با اتکا بر بلاک چین، به حسابرسی و کنترل تغییرات اعمال شده در پروندههای پزشکی میپردازد.
احتمالا اکنون از خودتان بپرسید که چگونه میتوان اطلاعات مربوط به پروندههای درمانی را در بلاکهای یک زنجیره ذخیره کرد؟ در واقع چنین چیزی رخ نمیدهد! بلکه دادههای مهم ذخیره شده در خارج از بلاک، به وسیله لینکهایی به بلاک چین مرتبط میشوند و درواقع بلاکها وظیفه ذخیره این لینکها را بر عهده دارند تا امکان دسترسی به هر پرونده را فراهم کرده و تغییرات پروندهها را تشخیص دهند.
همچنین از آنجایی که اطلاعات پزشکی از حساسیت بالایی برخوردارند، اقداماتی مانند محدودیت دسترسی افراد به دادهها و به کارگیری واحدهای نظارتی، برای حفظ امنیت اطلاعات نیاز خواهند بود.
نمونههای دیگری از شرکتهای دارویی و درمانی که از تکنولوژی بلاک چین بهره میبرند:
- Ambrosus: این پلتفرم در زمینه خدمات دارویی و غذایی فعالیت میکند. شرکتهای درمانی این امکان را دارند تا با استفاده از این ابزار، از کیفیت زنجیره محصولات و شفافیت اطلاعات اطمینان حاصل کنند.
- ConnectingCare: به ارائه دهندگان مراقبت های بهداشتی و بیماران اجازه می دهد تا داده های مرتبط با درمان را به اشتراک بگذارند. علاوه بر این، ابزارهایی را برای اهدافی مانند ارائه اطلاعات برای تحقیقات و محاسبه هزینه درمان توسعه داده است.
کاربرد های بلاک چین در آموزش
یکی از صنایعی که بهتازگی به موارد کاربرد بلاکچین اضافه شده، صنعت آموزش است. استفاده از بلاکچین در آموزش هنوز در مراحل ابتدایی به سر میبرد و تنها تعداد انگشتشماری از مؤسسات از این فناوری استفاده میکنند. بر اساس نظرسنجی شرکت تحقیقاتی Gartner در سال ۲۰۱۹، تنها ۲ درصد از مؤسسات آموزش عالی از بلاکچین استفاده میکنند. این نظرسنجی همچنین نشان داد ۱۸ درصد مراکز آموزشی قصد دارند تا دو سال آینده بلاکچین را به روشهای سنتی خود پیوند بزنند.
در حال حاضر، مؤسساتی که بلاکچین را پذیرفتهاند، در درجه اول از آن برای ذخیرهسازی و اشتراکگذاری سوابق تحصیلی و گواهینامههای آموزشی استفاده میکنند. بااینحال، محققان باور دارند این فناوری میتواند آموزش را به روشهای مختلفی متحول کند؛ روشهایی از قبیل:
- افزایش فرصتهای یادگیری
- ایجاد بهینهترین شرایط برای مربیان از طریق قراردادهای هوشمند
- ارائه مالکیت بر سوابق تحصیلی به دانشآموزان
- کاهش هزینههای تحصیل
- آسان کردن فرایند ثبت و انتشار تحقیقات دانشگاهی
بااینحال، با ورود کامل تکنولوژی بلاکچین به حوزه آموزش، چالشهایی پیش میآیند که باید پیش از هر اقدامی بهخوبی درباره آنها فکر کنید. برخی از این چالشها عبارتاند از:
- حفظ امنیت اطلاعات
- افزایش روزافزون حجم دادهها و کاهش سرعت شبکه
- هزینههای تطابق آموزش سنتی با تکنولوژی جدید
- سرعت آهسته پذیرش این تکنولوژی توسط مؤسسات در سراسر جهان
کاربرد های بلاک چین در املاک و مستغلات
از دههها و حتی قرنها قبل، بازار املاک همواره در لیست بازارهای فعال قرار داشته است. بازیگران این بازار هم نقشهای مختلفی را ایفا میکنند. برخی با انگیزه فروش ملک پا به بازار میگذارند. برخی به عنوان واسطه و برخی هم به عنوان خریدار. در هر صورت، طرفین هر قرارداد همیشه با چالشهای مبنی بر مالکیت دارایی و اطلاعات قرارداد روبرو بودهاند.
برای مقابله با این چالش ها، بسیاری از یک دفتر کل استفاده میکنند. البته اینجا با کاغذ و قلم سر و کار نداریم! بلکه منظور از دفتر کل همان دفتر کل توزیع شده (DLT) است و بلاک چین هم در گروه این دفاتر قرار میگیرد.
امّا چگونه میتوان در بازار املاک از بلاک چین استفاده کرد؟ در واقع این تکنولوژی چنین مزایایی را در اختیار ما قرار میدهد:
- معاملات ایمن و روان
- حذف واسطه(ها)
- مقرون به صرفه؛ هزینه واسطهها به حداقل میرسد. اغلب اوقات نیازی به واسطه یا Third Party نخواهد بود.
- تأیید مالکیت
- دسترسی به خریداران و فروشندگان در نقاط مختلف جهان
پلتفرم StreetWire را میتوان یکی از پیشگامان بلاک چینی در بازار املاک دانست. این مرجع از اوراکل(Oracle) استفاده میکند و جزئیات مرتبط با معاملات ثبت شده را در اختیار ما قرار میدهد.
به وسیله دادههای این پلتفرم، میتوان شرایط بازار مسکن را ارزیابی کرد و بی شک فعالان بازار املاک به اطلاعات به و علاوه بر بررسی دادههای بازار، StreetWire به صاحبان املاک این اجازه را میدهد تا مالکیت داراییهای خود را در بلاک چین ثبت کنند.
علم و دانش در بلاک چین
همانطور که دیدیم، مهم ترین دلیل استفاده از بلاک چین در دنیای پزشکی و بازار املاک، به توانایی ذخیره یکپارچه دادهها در این تکنولوژی مربوط میشود. چرا که علی رغم امکان افزودن اطلاعات به بلاک، نمیتوان اطلاعاتی را تغییر داد و همه چیز با شفافیت ادامه پیدا میکند. به همین خاطر، بلاک چین در زمینه تحصیلی هم مورد استفاده قرار میگیرد.
دانشگاه نیکوزیا در قبرس، یکی از نخستین مراکز تحصیلی بود که استفاده از بلاک چین را در دستور کار خود قرار داد. این دانشگاه با هدف ذخیره اسناد و مدارک تکنولوژی بلاک چین را به کار گرفته است. همچنین دانشجویان این دانشگاه این امکان را دارند تا شهریه خود را در قالب ارز دیجیتال پرداخت کنند.
کاربرد های بلاک چین در زنجیره تأمین
کاربرد بلاکچین برای ردیابی اقلام هنگام جابهجایی از طریق زنجیره تأمین، چندین مزیت دارد. از آنجا که دادهها در یک دفتر کل امن در دسترس هستند، ارتباط بین شرکا آسانتر میشود. همچنین استفاده از بلاکچین، امنیت و یکپارچگی بیشتری را فراهم میکند؛ زیرا دادههای موجود در بلاکچین را نمیتوان تغییر داد؛ این بدان معناست که افراد میتوانند با اطمینان بیشتر از دقیق و بهروز بودن اطلاعات، راحتتر با یکدیگر همکاری کنند.
کاربرد های بلاک چین در رأی گیری
با نگهداری اطلاعات هویتی افراد در یک بلاکچین، تنها یک قدم با رأیگیری دیجیتال فاصله خواهیم داشت. با استفاده از فناوری بلاکچین میتوانید اطمینان حاصل کنید که هیچکس دو بار رأی نمیدهد، فقط رأیدهندگان واجد شرایط در انتخابات شرکت میکنند و رأیها دستکاری نمیشود. علاوه بر این، دسترسی به رأیگیری را با سادهسازی آن از طریق چند کلیک در گوشی هوشمندتان، افزایش و درعینحال، هزینه برگزاری انتخابات را به میزان زیادی کاهش دهید.
بلاک چین در اینترنت اشیا (IoT)
به طور کلی اینترنت اشیا و یا همان Internet of Things (IoT)، به ارتباط پیوسته میان یک شبکه از اشیای مختلفی اشاره دارد که به وسیله سنسورهایی، به اینترنت متصل شده و دادههایی را بایکدیگر تبادل میکنند.
در واقع IoT در صدد برآمده تا کاربردهای اینترنت را به دنیای واقعی نیز انتقال دهد. به طوری که حتی اشیای فیزیکی هم به شیوهای هوشمند عمل کنند. امّا همانطور که میدانید، اسکمرهای اینترنت در سراسر فضای وب کمین کردهاند تا از اطلاعات افراد سوءاستفاده کنند. بلاک چین میتواند ریسک چنین سوءاستفادههایی را کاهش دهد.
بلاک چین چگونه این کار را انجام میدهد؟ پیش تر گفتیم که دادههای ورودی هر بلاک، از ویژگی تغییرناپذیری برخوردار هستند و اصطلاحا با عبارت Immutable از آن یاد میکنیم. به همین سبب، دستکاری دادهها غیرممکن خواهد بود.
البته این بدان معنا نیست که بلاک چینها با خطرات امنیتی مواجه نمیشوند. بلکه تنها به موضوع تغییرناپذیری اطلاعات اشاره دارد. انواع حملات بلاک چینی را بهتر بشناسید.
بلاک چین و تشکیلات اداری
هدف بلاک چین حذف واسطهها و نهادهای نظارتی بود امّا اکنون میبینیم که برخی از نهادهای دولتی این تکنولوژی را به کار گرفتهاند. سیستمهای دولتی و ایالتی میتوانند برای ایمن سازی اسناد دولتی، افزایش شفافیت و کاهش هزینههای قضایی، از امکانات بلاک چین بهره مند شوند.
ایالت ایلینویز (Illinois) در کشور آمریکا، یکی از مراجعی است که برای تسهیل امور دولتی، تکنولوژی بلاک چین را مورد استفاده قرار میدهد. به عقیده نویسندگان نیویورک تایمز، بلاک چین این پتانسیل را دارد که سالانه بیش از چند میلیون ساعت از ساعات جلسات اداری بکاهد و به افزایش بهره وری ادارات کمک کند.
برای نمونه، Voatz یک پلتفرم رای گیری مبتنی بر بلاک چین است که سیستم احراز هویت بیومتریک (Biometric) را مورد استفاده قرار میدهد. به واسطه این سیستم، افراد میتوانند در هر زمانی و در هر نقطه از جهان، در رای گیریها مشارکت کنند.
ویرجینیای غربی یکی از اولین ایالتهایی بود که در انتخابات خود از پلتفرم Voatz کمک گرفت و آرای افراد واجد شرایط را جمع آوری کرد.