توکن سوزی چیست ؟ چه تاثیری بر روی قیمت ارزهای دیجیتال دارد؟
توکن سوزی یا کوین برن یکی از فرآیندهایی است که همه فعالان حوزه بلاک چین از جمله سرمایه‌گذاران و ماینرها باید بر آن مسلط باشند، چرا که در بسیاری از موارد تاثیر مستقیمی روی قیمت ارزهای دیجیتال دارد. احتمالا شما هم عبارت سوزاندن توکن را حتی درباره رمز ارزهای محبوبی نظیر بایننس کوین، اتریوم یا بسیاری دیگر از موارد شنیده‌اید.
اگر از فعالان بازار کریپتوکارنسی هستید، باید دقیقا بدانید توکن سوزی چیست و چرا انجام می‌شود. در این مطلب هم درباره سوزاندن کوین به طور کلی صحبت می‌کنیم و هم درباره توکن سوزی بایننس به عنوان یکی از مهمترین رویدادهای کوین برن در میان تمام بلاک چین‌ها، توضیح می‌دهیم با ایرانکس همراه باشید.
توکن سوزی چیست؟
سوزاندن توکن به معنی حذف دائمی تعدادی از توکن‌ها از عرضه در گردش بازار ارزهای دیجیتال است. این عمل یک فرآیند عمدی و کنترل‌شده است که از سوی افراد مربوط به یک پروژه انجام می‌شود. این کار معمولاً به‌وسیله انتقال توکن‌های مورد نظر به یک آدرس سوخته، برای مثال یک کیف پول، انجام می‌شود و هیچ راهی برای بازیابی این توکن‌ها نیز وجود ندارد. به این عمل نابود کردن توکن نیز گفته می‌شود.
با انجام این کار تعداد توکن‌های در گردش یک ارز دیجیتال کاهش می‌یابد. به‌صورت کلی توکن سوزی می‌تواند از رکود و تورم در یک ارز جلوگیری کند. هدف نهایی سوزاندن توکن‌ها حفظ یا افزایش ارزش یک ارز دیجیتال با هدف بالابردن تقاضا برای آن است. توکن سوزی مانند بازخرید سهام توسط شرکت‌ها یا از گردش خارج شدن ارزهای فیات و سکه‌های ضرب شده توسط بانک‌ها است. چندین و چند پروژه در بازار ارزهای دیجیتال از توکن سوزی استفاده می‌کنند که در ادامه با آنها آشنا خواهیم شد.
نحوه عملکرد توکن سوزی
راه‌های مختلفی برای سوزاندن توکن وجود دارد که رایج‌ترین آن فرستادن توکن‌ها به کیف‌پولی برای از‌بین‌بردن توکن است. از‌نظر فنی، تمام کاری که کاربر باید انجام دهد، ارسال کوین‌ها به کیف‌پولی با آدرس اشتباه است. با‌این‌حال، اغلب رمزارزها دستورالعمل‌ها و فرایند‌های خاصی برای این کار دارند.
بعضی از رمزارزها توانسته‌اند برای توکن‌سوزی سیستم‌های خود را طراحی کنند. برای نمونه، در آوریل۲۰۲۲ رمزارز شیبا اینو (SHIB) پرتالی برای سوزاندن آسان این رمزارز راه‌اندازی کرد. بایننس کوین (BNB) نیز در کد خود تابعی دارد که برای کاربران امکان سوزاندن توکن را فراهم می‌کند. برای این منظور، کاربران فقط باید تعداد کوین‌ها مورد‌نیاز برای نابود‌کردن را تعیین کنند.
توجه کنید زمانی‌که کوینی سوزانده می‌شود، برای همیشه از حساب شما حذف می‌شود و به‌هیچ‌وجه نمی‌توان آن را بازگرداند. در بقیه مواقع، رمزارزها به‌صورت خودکار در هنگام ماین‌شدن یا انجام تراکنش مقدار اندکی توکن می‌سوزانند.
کاربردهای توکن سوزی
برای توکن سوزی چندین دلیل وجود دارد. هر‌چه فناوری بیشتر پیشرفت می‌کند، راهکارهای جدیدتری برای سوزاندن توکن به‌وجود می‌آید. در‌ادامه، به برخی از این راهکارها اشاره می‌کنیم.
افزایش قیمت
یکی از مزایای اصلی توکن سوزی تأثیر بر افزایش ارزش توکن است. به چندین دلیل زمانی‌که مقدار زیادی از توکن سوزانده می‌شود، موجب افزایش نرخ میانگین آن خواهد شد. هدف از این کار کاهش موجودی کل رمزارز و افزایش تقاضاست.
از‌نظر تئوری، اگر تقاضا زیاد و موجودی کم باشد، قیمت افزایش می‌یابد. دلیل دیگر افزایش قیمت بعد از سوزاندن توکن تبلیغات است. بسیاری از توکن‌سوزی‌های بزرگ به‌دست جامعه کاربران انجام می‌شود. اغلب اوقات، این فرایند از راه رسانه‌های اجتماعی سازمان‌دهی می‌شود.
گاهی سرمایه‌گذاران عمداً تعداد زیادی از توکن‌های در‌گردش را می‌سوزانند و این کار را در رسانه‌های اجتماعی اعلام می‌کنند. این کار باعث افزایش آگاهی درباره آن رمزارز می‌شود؛ در‌نتیجه، تقاضا برای آن افزایش می‌یابد و قیمتش بیشتر می‌شود. اینکه چه تعداد توکن‌سوزی باعث چقدر افزایش قیمت می‌شود، جای بحث دارد.
ایجاد تعادل در ماینینگ
حفظ بهره‌وری شبکه کاری مشکل است. هر زمان که توکنی جدید ایجاد می‌شود، سرعت استخراج کاهش می‌یابد. این امر باعث می‌شود ماینرهای اولیه شبکه امتیازی ناعادلانه درمقایسه‌با کاربران تازه‌وارد داشته باشند.
توکن سوزی حق استخراج توکن‌های جدید را به ماینرها می‌دهد. گاهی اوقات، ماینرها به این کار برای استخراج نیازی ندارند؛ زیرا شبکه‌ها از راه‌های مختلف به ماینرها پاداش می‌دهند و باعث ایجاد فعالیت سالم در شبکه می‌شوند.
اهداف و دلایل توکن سوزی چیست؟
حال شاید این سوال برایتان پیش بیاید که هدف اصلی از این توکن سوزی‌ها چیست؟ علت اینکه تیم توسعه‌دهنده یک توکن و ارز دیجیتال دست به چنین کاری می‌زند و بخشی از توکن‌های ایجادشده خود را می‌سوزاند چیست؟ در جواب باید بگوییم این فرایند مزایای خاص و منحصربفردی را نه فقط برای توسعه‌دهندگان پروژه رمز ارز مربوطه بلکه برای کاربران آن به همراه دارد.
اهداف مهم و اصلی از انجام توکن سوزی عبارتند از:
۱- حفظ و افزایش قیمت ارز دیجیتال: با افزایش عرضه یک ارز دیجیتال تقاضا برای آن ارز کاهش یافته و بنابراین قیمت آن رمز ارز به مروز زمان کاهش پیدا می‌کند. اما با کاهش عرضه ارز دیجیتال که توکن سوزی یکی از این روش‌های ضدتورمی است تقاضا برای آن ارز دیجیتال و توکن بالا رفته و در نتیجه قیمت آن هم افزایش خواهد یافت.
۲- جلوگیری از حملات اسپم: تمامی ارزهای دیجیتال به نحوی در معرض تهدیدهای امنیت سایبری قرار دارند، حملاتی که هدف آنها مسدود‌کردن شبکه و جلوگیری از اجرای تراکنش‌ها ارزهای دیجیتال است. این همان مرحله‌ای است که توسعه‌دهندگان یک ارز دیجیتال با سوزاندن توکن‌ها میزان تراکنش‌های کلی را به تعداد قابل‌کنترلی کاهش داده و شبکه را از این حملات اسپم محافظت می‌کنند.
۳- توکن سوزی نشانگر تعهد طولانی‌مدت توسعه‌دهندگان آن ارز دیجیتال است: توکن سوزی Token Burn یکی از عواملی است که می‌تواند کاربران آن ارز دیجیتال را نسبت به آینده آن امیدوار کند. چراکه با این فرایند قیمت آن رمز ارز افزایش پیدا کرده و می‌تواند سود خوبی را نصیب کاربران خود کند.
مزایا و معایب پروتکل اثبات سوزاندن
در جدول زیر مزایا و معایب پروتکل اثبات سوزاندن قابل مشاهده است.
| مزایا | معایب |
| از آنجا که ماینرها در این روش مجازی هستند ذخیره انرژی رخ می‌دهد | ماینرها باید بخش زیادی از عرضه را در اختیار خود داشته باشند |
| موجب پایداری رمزارزها در بلندمدت می‌شود | امکان به‌وجود آوردن عدم تعادل کوتاه مدت در بازار |
| نیاز به سخت افزار را کاهش می‌دهد | در صورت نیاز مجدد دیگر بازگشتی برای توکن‌ها در کار نیست |
| موجب تشویق سرمایه‌گذاران بلندمدتی می‌شود | ممکن است تایید صحت تراکنش‌ها بیش از اندازه طول بکشد |
| احتمال کلاهبرداری و تقلب را کم می‌کند |
مزایا و معایب توکن سوزی
توکن سوزی مزایا و معایبی دارد که در جدول زیر به آنها پرداخته شده است.
| مزایا | معایب |
| حفظ یا افزایش قیمت ارزهای دیجیتال | ایجاد نوسانات کوتاه‌مدت |
| تاثیر مثبت روی احساسات بازار | از دست دادن انعطاف‌پذیری |
| پایداری اکوسیستم | احتمال سوءاستفاده |
| حفظ ارزش دارایی در بلندمدت | مقاومت فعالان بازار در برابر سوزاندن توکن |
| جلب اعتماد سرمایه‌گذاران | سوازندن توکن راه بازگشتی ندارد |
| همراهی با سیاست‌های توکنومیک (Tokenomic) | احتمال یک راستا نبودن با هدف‌های پروژه |
چه مقدار توکن سوزی بر قیمت تأثیر می‌گذارد؟
یکی از معایب بزرگ توکن‌سوزی این است که مقدار کم توکن‌های سوخته‌شده تأثیری بر قیمت نمی‌گذارد. برای مثال، در‌حال‌حاضر حدود ۵۸۹تریلیون شیبا اینو (SHIB) در‌گردش است و سوزاندن چندهزار شیبا تغییر چندانی در موجودی کل آن نخواهد کرد. با‌این‌حال، کاربران شیبا در اکتبر۲۰۲۱ حدود ۲۶۳میلیارد شیبا سوزاندند که حدود ۰.۰۵درصد کل موجودی در‌گردش آن بود.
نمونه‌های توکن سوزی در میان رمزارزهای معروف
تمام ارزهای دیجیتال را می‌توان سوزاند. برای نمونه، تخمین زده شده است که از گذشته تاکنون، بیش از ۴میلیون بیت کوین سوزانده یا گم شده است. سایر رمزارزها نیز به‌صورت دوره‌ای استراتژی‌های توکن‌سوزی را به‌کار می‌گیرند. مثال‌هایی از توکن‌سوزی‌های عمده در اتریوم و شیبا و بایننس کوین وجود دارد که در‌ادامه، آنها را بررسی می‌کنیم.
توکن سوزی اتریوم
در سال ۲۰۲۱، اتریوم (ETH) پس از به‌روزرسانی EIP-1559، مدل سوزاندن مقداری اتر با هر تراکنش را به‌اجرا درآورد. مقدار توکن سوزاندهشده در این روش بر‌اساس تقاضا برای فضای بلاک متغیر است.
تاکنون، با این روش کنترل‌شده و مستمر بیش از ۲میلیون اتر سوزانده شده و این میزان روزبه‌روز در حال افزایش است. بااین‌همه، انتظار می‌رود در اتریوم ۲ تعداد توکن‌های سوزاندهشده در هر تراکنش افزایش یابد.
توکن سوزی شیبا اینو
نام شیبا اینو (SHIB) اغلب به‌دلیل مقادیر زیاد توکن‌های سوزاندهشده در صدر اخبار قرار می‌گیرد. یکی از روش‌های تشویق سرمایه‌گذاران به توکن سوزی، استفاده از پورتال توکن سوزی شیباست که در آوریل۲۰۲۲ معرفی شده است.
نوکن سوزی شیبا زمانی سروصدا به‌پا کرد که یک سال پس از عرضه این رمزارز، سازندگان شیبا نیمی از توکن‌های SHIB را به ویتالیک بوترین خالق اتریوم فرستادند. او نیز با سوزاندن ۵۰درصد از کل موجودی شیبا، یعنی ۴۰۰تریلیون توکن و اهدای آن به خیریه پاسخ این کار را داد.
توکن سوزی بایننس کوین
بایننس کوین (BNB) به سیستم توکن سوزی خودکار معروف است. در این استراتژی، بهطورخودکار در هر فصل سال تعدادی از موجودی کل توکن‌های در‌گردش سوزانده می‌شود. اولین توکن‌سوزی خودکار بایننس کوین در اکتبر۲۰۱۷ رخ داد؛ زمانی‌که ۰.۴۹درصد از کل موجودی آن نابود شد.
از‌آن‌جاکه فرایند توکن سوزی BNB بر‌اساس قیمت و تعداد بلاک‌های ماین‌شده در بایننس اسمارت چین است و بهطورخودکار انجام می‌شود، کاربران نیازی نیست بابت توکن‌سوزی عظیم BNB در آن واحد نگران باشند.
شایان ذکر است که علاوه‌بر فرایند توکن‌سوزی خودکار، مقداری از کارمزدهای شبکه در هر تراکنش انجام‌شده در بایننس اسمارت چین سوزانده می‌شود.
نتیجه‌گیری
در این مقاله تلاش کردیم تا شما را بیشتر با مفوم توکن سوزی و مسائل مربوط به آن آشنا کنیم. نکته اصلی در فرایند توکن سوزی این است که پروژه‌های ارز دیجیتال به منظور حفظ ارزش توکن خود، دست به سوزاندن و از بین بردن حجم معینی از آن می‌کنند و به این ترتیب، توکن سوزی می‌تواند به عنوان یک ابزار ضد تورم عمل کند.
به طور کلی توکن سوزی با اهداف مختلفی انجام می‌شود و این فرایند نه تنها به سود کاربران بلکه به نفع توسعه‌دهندگان خود رمز ارز هم هست. طبق آمار موجود، در اغلب اوقات توکن سوزی موجب افزایش ارزش آن ارز دیجیتال می‌شود اما فراموش نکنید شرایط زیاد دیگری هم می تواند بر نتیجه آن تاثیرگذار باشد.
