بلاکچین چیست؟
اگر با بازار ارزهای دیجیتال آشنایی داشته باشید، به احتمال زیاد با اصطلاح بلاکچین آشنا شده‌اید. اصطلاح بلاکچین با داغ شدن بازار ارزهای دیجیتال به یک مفهوم اساسی و پرمخاطب در این زمینه تبدیل شده است. در این مقاله قصد داریم تا تمامی آنچه در رابطه با بلاکچین حائز اهمیت است را بررسی کنیم. پس اگر هنوز با این اصطلاح آشنا نشده‌اید و کنجکاو هستید تا با اصطلاحات بازار ارز دیجیتال آشنا شوید پیشنهاد می‌کنیم خواندن این مقاله از ایرانکس را از دست ندهید.
بلاکچین چیست؟
بلاکچین اصطلاحی بوده که از ترکیب دو کلمه انگلیسی Block به معنی بلوک و Chain به معنی زنجیره تشکیل شده است و منظور از آن زنجیره‌ای از اطلاعات دیجیتالی بوده که درون بلاک‌های این زنجیره ذخیره میشود. اگر بخواهیم یک تعریف کلی برای بلاکچین بیان کنیم باید بگوییم بلاکچین یک دفتر کل اشتراکی، غیرمتمرکز و توزیع شده بوده که از زنجیره‌ای از سوابق که تحت عنوان بلاک شناخته میشود ساخته شده است.
هر یک از بلاک‌های این زنجیره نوعی از اطلاعات از جمله سوابق معاملات را در خود ذخیره می‌کند. از جمله اطلاعات ذخیره شده در هر بلاک می‌توان به تاریخ معاملات، زمان معاملات، مبلغ خرید، اطلاعات فروشنده و خریدار و… اشاره کرد. آنچه اهمیت دارد این است که ذخیره اطلاعات بدون درز اطلاعات هویتی بوده و با یک امضای دیجیتال منحصربه‌فرد انجام میشود. این امضای دیجیتال منحصربه‌فرد تحت عنوان هش (Hash) شناخته شده که کد منحصربه‌فردی بوده که هر بلاک آن را ذخیره کرده و برای تشخیص فعالیت‌های انجام شده در blockchain مورد استفاده قرار می‌گیرد.
چرا به بلاکچین نیاز داریم؟
مفهوم بلاک چین برای اولین بار توسط استوارت هابر و دبلیو اسکات استورنتتا در سال ۱۹۹۱ به عنوان زنجیره‌ای از بلوک‌های امن از نظر رمزنگاری معرفی شد و با گذشت زمان جای خود را در میان پایگاه‌داده‌های سراسر دنیا باز کرد. مالکان کسب و کارهای دیجیتال به فکر استفاده از این فناوری در جهت پیشرفت امور خود افتادند و در نهایت نیاز به استفاده از این فناوری در همه دنیا احساس شد. اما سه دلیل اصلی برای نیاز به بلاک چین وجود دارد؛
افزایش قدرت پردازش دیجیتال
بلاک چین با توجه به ساختار طراحی شده‌اش به قدرت پردازش بالاتری نسبت به محاسبات داده‌های معمولی نیاز دارد. طراحی بلاکچین بر اساس رمزنگاری تعریف شده است و رمزگذاری و رمزگشایی داده‌ها طبیعتاً یک امر پرهزینه است. امروزه کامپیوترها به لطف پردازنده های مدرن توسعه یافته از قدرت پردازش بیشتری برخوردارند که این امر منجر به رشد تقاضا برای استفاده از این فناوری شده است.
رشد سریع جرایم سایبری
جرایم سایبری در چند سال گذشته چند برابر شده است. هک بیش از یک میلیارد حساب یاهو، لو رفتن اطلاعات کاربران در فیسبوک و افزایش آسیب های بدافزارها تنها چند مورد از این جرایم هستند. در واقع روزانه بیش از یک میلیون تهدید سایبری منتشر میشود که این به خودی خود توجه بیشتری به امنیت را ایجاد می‌کند. امروزه امنیت سایبری یکی از بزرگترین چالش‌های مالکان کسب و کارهای اینترنتی است. Blockchain با استفاده از سیستم رمزنگاری قدرتمند خود تا حدودی این نیاز را پاسخ می‌دهد.
ظهور بیت کوین و ارز دیجیتال
بیت کوین و سایر ارزهای دیجیتال یکی از بزرگترین دلایل افزایش محبوبیت Blockchain هستند. بیت کوین یک ارز دیجیتال است که توسط شخصی ناشناس به نام ساتوشی ناکاموتو ایجاد شده است که از فناوری بلاکچین برای ایجاد و توزیع ارز دیجیتال امن استفاده کرده است.
بلاکچین چگونه کار می‌کند؟
همانطور که اکنون می‌دانید، بلاک چین شامل چندین بلاک است که به هم وصل شده‌اند. برای اینکه یک بلاک به بلاک چین اضافه شود باید ۴ اتفاق رخ دهد:
۱. شروع یک معامله یا تراکنش
هر گونه معامله یا تراکنشی که در شبکه انجام میشود، منجر به افزوده شدن یک بلاک جدید در بلاک چین میشود. به عنوان مثال، در صورتی که قصد دارید مقداری اتریوم کیف پول دوستتان واریز کنید، این تراکنش با ایجاد بلاکی جدید در اکوسیستم اتریوم انجام میشود.
۲. تایید تراکنش
پس از ثبت درخواست انتقال شما، ماینر‌های شبکه مسئول تایید تراکنش شما خواهند بود. ابتدا نیاز است که اطلاعات جدید وارد سیستم شود. این کار به عهده کامپیوترها است. این شبکه غالباً از هزاران کامپیوتر تشکیل شده است که در سراسر جهان پخش شده‌اند.
۳. ذخیره معامله
معامله شما باید در یک بلاک ذخیره شود. پس از تأیید صحت معامله، مبلغ درخواستی شما برای واریز و امضای دیجیتالی شما در یک بلاک ذخیره می‌شوند.
۴. اضافه شدن بلاک به بلاکچین با استفاده از هش
پس از تأیید کلیه معاملات یک بلاک، باید یک کد شناسایی کننده منحصر به فرد به نام هش (Hash) به بلاک اختصاص یابد. پس از هش شدن می‌توان بلاک را به Blockchain اضافه کرد.
پس از ایجاد یک بلاک جدید در شبکه، این بلاک برای همه در دسترس خواهد بود. به عنوان مثال اگر نگاهی به بلاکچین بیت کوین بیندازید، خواهید دید که به داده‌های معامله دسترسی دارید و می‌توانید اطلاعات زیر را مشاهده کنید:
- ارتفاع بلاک (Height) که بر اساس تعداد کل بلاک‌‌ها محاسبه میشود و نشان می‌دهد که این چندمین بلاکی است که روی زنجیره بلاک چین قرار می‌گیرد.
- هش بلاک (Hash) که یک رشته کد ۶۴ رقمی که شامل اعداد و حروف است و با صفر شروع میشود.
- چه زمانی طول کشیده است تا بلاک استخراج شود (Mined).
- توسط چه کسی استخراج شده است (Miner).
- اندازه بلاک چقدر است (Size).
انواع بلاکچین
بلاکچین شامل دسته‌بندی‌های مختلفی بوده که در برخی ویژگی‌ها و عملکردها با یکدیگر تفاوت دارند. از جمله دسته‌بندی‌های مختلف بلاکچین می‌توان به بلاکچین عمومی، بلاکچین خصوصی، بلاکچین هیبرید و بلاکچین کنسرسیومی اشاره کرد. در ادامه به بررسی هر یک از انواع blockchain می‌پردازیم.
بلاکچین عمومی
از جمله بلاکچین‌های عمومی می‌توان به بیت کوین اشاره کرد که برای آن محدودیت دسترسی وجود نداشته و همه افراد می‌توانند عضو سیستم شوند. در این بلاکچین تمامی افراد عضو شده می‌توانند blockchain ارز دیجیتال خود از جمله بیت کوین را مشاهده کرده و همچنین با استفاده از کامپیوترهای شخصی خود به شبکه بلاکچین متصل شوند. این امر سبب میشود تا در زمان اضافه شدن بلاک جدید به بلاکچین، کامپیوتر نسخه‌ای به‌روزرسانی شده blockchain را دریافت کنند.
بلاکچین خصوصی
برخلاف بلاکچین‌های عمومی که تمامی افراد قابلیت عضو شدن در آن و دسترسی به اطلاعات را دارند، در بلاکچین‌های خصوصی محدودیت دسترسی به اطلاعات وجود داشته و ثبت‌نام و استفاده از سیستم به تایید نیاز دارند. از جمله بلاکچین‌های خصوصی می‌توان به بلاکچین‌های شرکتی اشاره کرد که دسترسی به اطلاعاتی مانند دستمزد کارمندان برای تمامی افراد امکان‌پذیر نیست.
بلاکچین هیبرید
blockchain هیبرید همانطور که از نام آن نیز مشخص است ترکیبی از بلاکچین‌های عمومی و خصوصی می‌باشد. بلاکچین هیبرید مزایای هر دو بلاکچین خصوصی و عمومی را دربرداشته و معایب آنها را به حداقل رسانده است. در بلاکچین‌های هیبرید اجازه دسترسی به اطلاعات و عضویت توسط مسئول کنترل‌کننده صادر شده و میزان فعالیت کاربران نیز توسط مسئول کنترل‌کننده مشخص میشود. با این حال ورود تمامی افراد به این شبکه بلاکچین آزاد نیست.
بلاکچین کنسرسیومی
بلاکچین کنسرسیومی برای معاملات بین سازمانی و بین شرکتی کاربرد دارد. این بلاکچین نیمه غیرمتمرکز بوده که چند شرکت یا سازمان برای همکاری یا شراکت با یکدیگر می‌توانند یک بستر مشترک در آن ایجاد کرده و به تبادل امن اطلاعات بپردازند.
مزایا و معایب بلاکچین چیست؟
اکثر بلاک چین‌ها در بازار ارزهای دیجیتال به صورت غیر متمرکز و همانند یک دفترچه توزیع شده عمل می‌کنند. همانطور که پیش از این ذکر کردیم، این شبکه‌های بلاکچینی تمامی اطلاعات را ردیابی کرده و آنها را به پایگاه داده‌ها اضافه می‌کنند. توسعه این تکنولوژی باعث ایجاد مزایای بسیاری برای کسب و کارهای مختلف و جنبه‌های گوناگون زندگی ما شده‌است.
اما توجه داشته باشید که فعالیت غیر متمرکز آن، دارای معایبی نیز است. به عنوان مثال، کارایی بلاکچین‌ها به نسبت پایگاه داده‌های متمرکز، دارای محدودیت است. زیرا که به ظرفیت بسیار بیشتری نیاز دارند. حال سوال اینجاست که مزایا و معایب بلاکچین چیست؟
در این بخش مواردی را به اختصار نام می‌بریم که از جمله مهمترین مزایا و معایب این تکنولوژی به شمار می‌روند. در رابطه با مزایای بلاکچین می‌توان موارد زیر را نام برد:
- با حذف دخالت انسانی، میزان کارایی در تایید تراکنش‌ها افزایش پیدا کرده‌است.
- با حذف واسطه و شخص ثالث، هزینه‌ها نیز کاهش می‌یایند.
- به دلیل ویژگی غیر متمرکز بودن، امکان ایجاد تغییرات در شبکه کاهش می‌یابد.
- تراکنش‌ها امن، خصوصی و کارآمد هستند.
- تکنولوژی بلاکچین کاملا شفاف است.
- جایگزینی برای بانک‌ها و راهی برای حفظ امنیت اطلاعات شخصی به ویژه در کشورهایی استع که دارای دولتی توسعه نیافته، هستند.
همچنین در رابطه با معایب بلاکچین نیز می‌توان موارد زیر را نام برد:
- برای ماین بیت کوین، هزینه قابل توجهی مورد نیاز است.
- تعداد تراکنش انجام شده در هر ثانیه پایین است.
- دارای تاریخچه فعالیت‌های مخرب در سیستم دارک وب است.
- قوانین و مقررات بلاکچین بسته به سیستم آن متفاوت و نامشخص است.
- بلاکچین دارای ظرفیت محدودی برای ذخیره اطلاعات است.
بلاکچین در یک نگاه
blockchain یکی از فناوری‌های جدید و به روز دنیا در زمینه ارزهای دیجیتال بوده که به معنای زنجیره‌ای از اطلاعات دیجیتالی است که درون بلاک‌هایی از یک زنجیره ذخیره میشود. در بلاک‌های یک بلاکچین اطلاعات مختلفی از جمله سوابق معاملات ذخیره شده که همین امر سبب در امان ماندن اطلاعات می‌گردد. بلاکچین شامل انواع مختلفی بوده و توسط تمامی کاربران می‌تواند مورد استفاده قرار گیرد. blockchain نیز مانند بسیاری از فناوری‌های نوظهور دارای مزایا و معایب خاص خود بوده که کاربران می‌توانند با بررسی این مزایا و معایب برای استفاده یا عدم استفاده از این فناوری تصمیم‌گیری کنند.
شما تجربه کار در بازارهای ارز دیجیتال را داشته‌اید؟ شما بلاکچین را چطور تعریف می‌کنید؟ به نظرتان بهترین نوع blockchain کدام است؟ آیا شما تمایل به فعالیت در این زمینه را دارید؟ از تجربیات و چالش‌های خود برای ما و سایر خوانندگان این متن بنویسید و اگر این مقاله برای شما کارساز بود، حتما آن را برای دوستانتان بفرستید تا آنها هم بهره ببرند.
